ඉස්තාන්බුලයේ දෙපැත්ත

ඉස්තාන්බුල් නගරයේ දෙපැත්තක් තිබේ. එහි මුලින් තිබූ යුරෝපියන් නම කොන්ස්තන්තිනෝපලය වන අතර පසු ස්තන්බෝල් වී පසු ඉස්තාන්බුල් යනුවෙන් නම වෙනස් වුනද එහි යුරෝපියානු හා ආසියානු පාර්ශවයක් අදටත් තිබේ. කුරුසු යුද්ධ සමයේදී ක්‍රිස්තියානි කුරුස භටයන් තමන්ගේම කිතුණු භක්තිවන්තයන් විසු පොහොසත් කොන්ස්තන්තිනෝපලයට පහරදී එහි ධනය කොල්ල කෑවේ 1204 දීය.  එදා දවසේ එය බයිසැන්ටියම් හෙවත් පෙරදිග රෝමානු අධිරාජ්‍යයයේ අගනුවර විය. ඒ හතරවන කුරුස යුද්ධ සමයේ දීය (1202-1204). කොන්ස්තන්තිනෝපලයේ මුලින්ම ජනාවාස ඇරඹි තිබුනේ ක්‍රිස්තු පූර්ව  දහතුන්  වන සියවසේ එනම් මිට වසර තුන්දහස් තුන්සීයකට පමණ පෙර සිටය. ක්‍රිස්තු වර්ෂ 330 දී එවකට  රෝම අධිරාජයා වූ  කොන්ස්තන්තින් ට නව නගරයක් තැනීමට අවශ්‍ය වූයෙන් සතුරු ප්‍රහාර වලින් බේරීමට සුදුසු  යයි සිතා අඟක් ලෙස නෙරා ගිය  සමුද්‍ර සන්ධියක් අසල නගරය ගොඩ නගන  ලදී. මේ අඟක් වැනි මුහුදු කොටස අදත් හඳුන්වන්නේ ගෝල්ඩන් හෝර්න් කියාය.  

තුර්කි ඔටෝමන් අධිරාජ්‍යයට, කොන්ස්තන්තිනෝපල් නගරය  යටත් වුනේ තුර්කි හමුදා දෙවැනි  සුල්තාන් මෙහ්මඩ් යටතේ  දවස් 53 ක් වටලා සිටීමෙන් පසු 1423 මැයි 29 දීය.  ඔහු විසින් තමන්ගේ අග නගරය සඳහා එතෙක් පැවති  අද්රියනාපෝල් වෙනුවට කොන්සතන්තිනොපල් නගරය තෝරා ගත්තේය. දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් තුර්කි අධිරාජ්‍යය බිඳ වැටුණු අතර ඊට පසු පැවති නිදහස සඳහා වන යුද්ධයෙන් පසු නිදහස් තුර්කියේ අග නගරය 1930 දී අන්කරා බවට පත් වුනු අතර කොන්ස්තන්තිනෝපලය ඉස්තාන්බුල් විය. එය යුරෝපයේ විශාලම නගරය වුවත් මට පෙනී ගියේ එය බොහෝ නගර මෙන් රවුමක හැඩයට නොව දිග අතට විහිදී ඇති බවය. එහි යුරෝපා හා ආසියානු කොටස වෙන් වන්නේ  දිග කිලෝමීටර්  30 ක්ද  පළල කිලෝමීටර 3.7 ක් ද වන බොස්පරස් සමුද්‍ර සන්ධියෙනි.  

අප නැවතී සිටි යුරෝපියානු පැත්තේ ආහාර පාන සහ වෙනත් දේවල මිල ගණන් බ්‍රිතාන්‍ය හෝ යුරෝපීය මිල ගණන් වලින් වැඩි වෙනසක් තිබුනේ නැත. අප බොහෝ විට අසා තිබුනේ උගුල් අටවන රැවිටිලි කාර සංචාරක මග පෙන්වන්නන් හා වෙළෙන්දන් ගැනය. මට හිතුනේ ඒ සියල්ල අපට අත් දකින්නට ලැබෙන්නේ මේ සංචාරක කලාපය වන යුරෝපීය පැත්තේ බවය.  

අපි හෝටලයට ගිය විටදී දක්නට ලැබුනේ එය අලුත්වැඩියා කරන බවය. අප කාමර දෙකකට ගෙවා තිබුනද ලැබුනේ තිදෙනෙකුට නිදිය ගැනීමට හැකි එකකි. එහි මුහුදට මුහුණලා බැල්කනියක්ද පොරොන්දු වූ පරිදි තිබුනද දූවිලි හා කැඩුණු කාමර ගොඩේ සිටීමට අප අකමැති වූයෙමු. මෙතැනදී අපූරු වැඩක්එ විය. රෙසේප්ෂන් එකේ සිටියේ ලාංකික සිදුවෙකි. මා ලංකාවේ උපන් බව දන ඔහු ප්‍රශ්න කිහිපයක් අසා එම හෝටලයේ අපට නැවතිය නොහැකි බව පිලි ගෙන වෙනත් තැන කිහිපයක් පෙන්වා දුන්නේය.

මම ඔහු ලංකාවේ කොහේදැයි ඇසුවෙමි. ඔහු කීවේ තමන් නුවර බවය. නුවර කොහෙද කියා ඇසූ විට ඔහු කීවේ කෑගල්ලේ කියාය. එවිට මම සිනවී කීවේ කෑගල්ල නුවරට වඩා තරමක්ඇ ඈත නගරයක්ත බවය. මම එංගලන්තයේ බොහෝ කල් ජීවත් වන නිසා නොදැන සිටින්නට ඇතැයි සිතා එසේ කියූ බව ඔහු පැවසුවේය. වෙනත්  තැනක් සොයා ගිය අපි කුර්දි ජාතිකයනට අයත් හෝටලයක නතර වුනෙමු. ඔවුන් අපට ඉතා කරුණාවන්ත වූ අතර ලංකාවේ මෙන්ම බෙහෙවින් ම සහය දීමට ඇප කැපව සිටියහ.   

අප ගිය බොහෝ තැන්වල රුසියානු, යුක්රේනියන් සහ පෝලන්ත භාෂාවලින් කතා කරන බව  මට බොහෝ විට ඇසුනි. අප නැවතී සිටි හෝටලයේ උදේ ආහාර සැකසීම ආදී වැඩ කලේ තුර්ක්මෙනිස්ථානයෙන් පැමිණි යුවලකි. ඔවුන් මා සමග කතා කලේ රුසියානු භාෂාවෙනි. තුර්ක්මෙන් කාන්තාව මට කීවේ ස්වභාවික ගෑස් විකිණීම ආදියෙන් පොහොසත් වුවද තුර්ක්මෙනිස්ථානයේ වැටුප මසකට ඩොලර් සීයක් පමණ වන බවයි. ඇයට විශාල නිවසක් සහ වත්තක් හිමි බවත් ඒවා නඩත්තු කිරීමට තුර්කියට පැමිණ රැකියාව කරන බවත්ය. ඔබලා පැමිණ රැකියාව කරන්න මුල් තුර්කි ගෝත්‍රිකයන් පැමිණ ගොඩ නැගූ රටේ බව මම විහිළුවට මෙන් කීවෙමි. ඇයට එය තේරුනේ නැත.  

හෝටලයේ රුසියානු මවක සහ ඇගේ  දියණියන් දෙදෙනාද නැවතී සිටියහ. ඔවුන් සෑම උදයකම ඉතා ආචාරශීලි වූ නිසා අපි ඔවුන් සමග කතා බහ කළෙමු. ආ කීවේ ඔවුන් මාස දෙක තුනකට වරක් පැමිණ රුසියාවේ නැති දේ ගෙන ගොස් මොස්කව වල විකුණන බවයි. ඒ මොනවාද යයි ඇසු විට ඈ කීවේ ගැහැනුන් ගේ රූප ලාවන්‍යය රැක ගැනීමට අවශ්‍ය දේ, සුවඳ විලවුන් සහ  (perfumes, cosmetics) , නොයෙකුත් බටහිර රෙදි පිළි ආදිය බවයි. මේ අසා මට සිනා ගියේය. ඇය විමතියට පත් වූ විට මා කීවේ ඒ කාලයේ විදේශික සිසුන් ද බටහිරට හෝ තුර්කියට පැමිණ නොයෙකුත් සෝවියට් දේශයේ නැති භාණ්ඩ ගෙන ගොස් විකුණූ බවයි. මුල් වරට ශෝකාන්තයක් ලෙසත් දෙවන වර විගඩමක් ලෙසත් ඉතිහාසය පුනරාවර්තනය වන බවට මාක්ස් පවසා තිබෙන බව ඇයට කීවෙමි. එයට නම් ඈට සිනහ පහල විය. 

දෙවන දිනයේ අපේ සංචාරක මග පෙන්වන්නා ෆෙරි එකකින් අප ආසියානු පැත්තට රැගෙන ගියේය. අපට මුලින්ම වැටහුණු කරුණ නම් යුරෝපීය පැත්ත මෙන් තුන් ගුණයක් අඩුවෙන් ඉතා හොඳ ආහාර එහි තිබෙන බවය. ඒ ආහාර යුරෝපිය පැත්තේ ඇති සංචාරකයන් ට දෙන ආහාර වලට වඩා වෙනස් සම්ප්‍රදායික තුර්කි කෑමය. මිනිසුන්ද වඩා හිතවත් අය වන තර තරමක ආගමික ද විය. 

මම මුස්ලිම් පල්ලියක් ඇතුලට ගියේ පළමු වතාවට ඉස්තාන්බුල් හිදීය. අපි ගිය මේ පල්ලිය නිල පල්ලිය කියා හැඳින්වේ. පල්ලිය ඇතුලේ ඉමාම් වරයට දේශනා කිරීමට  උස් ස්ථානයක් පිළියෙළ කර තිබෙන  අතර සියල්ලෝම බිම හිඳ ගනිති. මෙවැනි ඉඩ ඇති විශාල ශාලාවක් භාවනා කිරීමට හොඳය.  එහි ඇති සරල බවට මම කැමතිය.   

ඉස්තාන්බුල්හි මා දුටු වඩාත්ම සිත් ඇදගන්නා සුළු දෙයක් නම්  අයාලේ යන බල්ලන්ට සහ බළලුන්ට ඔවුන්ගේ ඇති සැලකීමයි. සතුන් ආරක්ෂා කිරීම පමණක් නොවඔවුන් රැකබලා ගැනීම, බොහෝ ස්ථානවල ආහාර පාන තැබීම, අවශ්‍ය එන්නත් ලබා දී සුනඛයින්ව හොඳින්  රැකබලා ගැනීම යනාදිය සැබවින්ම දයානුකම්පිත ක්‍රියාවකි.

එක ගොඩනැගිල්ලක එළියේ බිත්තියේ කුරුල්ලන්ට කූඩු සාදා තිබෙනු මේ පින්තුරයෙන් පෙනේ.

අජිත් 28/03/2024 

ප.ලි - මම තුර්කියේ යුරෝපිය නගරය හෙවත් ඉස්තාන්බුල් වලට මුල් වරට ගියේ 1987 දීය. මොස්කව් වල බෙලරුස්කයා දුම්රිය ස්ථානයෙන් පටන් ගෙන අපේ දුම්රිය ගියේ උක්රයිනයේ කීයෙව් නගරය හරහා රුමේනියාවේ බුකරෙස්ට් වලටය. එතනින් බල්ගේරියාවේ සොෆියා අග නගරය දකවාය. එතනින් දුම්රිය ගමන නිමවූ පසු බලගේරියාවේ තුර්කි තානාපති කාර්යාලයෙන් වීසා ලබාගෙන ඉස්තාන්බුල් නගරය දක්වා ගියෙමු. හැල හැප්පිලි තොරවූ එම ගමනේදී මගේ නෙත සිත ඇදී ගියේ කවුන්ට් ඩ්‍රකියුලා වැඩ විසූ රුමේනියාවේ දර්ශනීය කර්පාතියන් කඳුකරය දෙය.

ඉස්තාන්බුල් ගැන මගේ එතරම් මතකයක් තිබුනේ නැත. මට මතක විධිහට ලෙදර් ජැකට් ගැනීමට ගොස් ඩොලර් 200-300 කියූ ඒවා ඩොලර් පනහට පමණ අඩු කර ගත් හැටිය. එදා ඉස්තාන්බුල් වල හැම දෙයක්ම කේවල් කල යුතු විය.

මම මේස් විකුණන කොල්ලෙකු ගෙන් හොඳ ඒවා ලෙස පෙනුණු ශීත කාලයට හොඳ මේස් කුට්ටම් හයක් මිලදී ගතිමි. හෝටලයට පැමිණ බැලු විට හයම පාට දොළහකිනි. ඒකා කෙසේ මගේ ඇස් ඉදිරියේ පෙන්වූ එකක් නොව වෙනත් එකක් දුන්නේ කෙලෙසද කියා මම අදත් නොදනිමි.

වසර තිස් හයකට පසු මා මෙහි පැමිණියේ ලන්ඩනයේ ස්ටැන්ස්ටෙඩ් ගුවන් තොටුපලේ සිට පැය තුනහමාරක ගුවන් ගමනකිනි.

මාර වැඩක් වුනානේ

පහුගිය දවසක පොඩි නිවාඩුවක් ගන්න ඉස් තාන් බුල බලා ගියානේ. මෙන්න බොලේ එහෙත් නෙලුං කුළුණක් තියනවා. මේ මොන විගඩමක් ද , සමාවෙන්න මොන අරුමයක්ද කියල ඒක බලන්න ගියා. වැඩිය ලඟට යන්න දුන්නේ නැහැ. එඩුවාන්  රාජපස්ස මහත්තයා එතනට රැකවල් දාල තියෙන්නේ.

ඒක අර ලංකාව කියන රටේ තියන එක වගේ නම් නෙමේ. හදපු කෙනා පොඩ්ඩක්  වෙනස් කරලාහදලා  තියෙන්නේ. 

පස්සේ මම කණින් කොනින් විස්තර කොරල ඇහුව්වා. ළඟ ඉන්න තුර්කි කාරයෝ දෙතුන් දෙනෙක්  ගෙන් අහල බැලුව. ඉතින් මට කීව කතාව අනුව ඔය ඉස්තාන්බුල් පොහොට්ටු කුළුණ  හැදුවේ ලංකාවේ සිවිල්  ඉංජිනේරුවෙක් ලු. හොඳ වැඩ්ඩෙක් කියල තමා කීවේ.   එයාගේ නම තිලක හා තිලකාවගේ එකක්. නෑ. ඒක ලීවේ ඉලංගරත්න උන්නැහේ නොවැ.  තිලකවර්ධනත් නෙමේ. තිලකසර් හරි තිලක සූර් හරි  වෙන්න ඕනේ මට මතක විධිහට. එයා ඒක නා යකා කියන පරම්පරාවේ කියල තමා අලි කියන ටුවර් ගයිඩ් ඒ වෙලාවේ මැදට පැනල කීවේ.

ඉතිං මේ තිලකස ලංකාව කියන රටේ තියෙනවයි කියන නෙලුං කුළුණේ කොපියක් තමා ගහන්න ඉඳල තියෙන්නේ. පස්සේ එඩුවාන්  සුල්තාන් කීවලු එහෙම බැහැ තිලකේ , මට රාජ පස්සට සෙකන්ඩ් වෙන්න පුලුවන්ද. ඕක ඔයිට වැඩිය උසට වෙන විධිහකට හදන්න ඕනේ කිවලු. එහනම් සුල්තාන් තුමනි ලෝටස් පොහොට්ටුවක් විධිහට හදන්නද කියල තිලකස අහල. එඩුවාන් නුත්  හා කීවලු ඉතිං . 

හැබැයි තද කොන්දේසි දෙකකුත් දීල තියනව. ඉස්තන් බුල් වල ඕනෑම තැනක හිටගෙන හිටියොත් රට වැසියාට මේක පේන්න ඕනේ. ඊලඟට රට වැසියාට හිතෙන්න ඕනේ එඩුවාන් තමන් දිහා බලන් ඉන්න විත්තිය. හරියට අර බිග් බ්‍රදර් වගේ. ෆුකෝ ද කවුද කියල ප්‍රංශ මගෝඩියෙකුත් ඔහොමම  කතාවක් කියල තියේලු.  රාජ්ජයට ඕනේ තමන් මිනිස්සු දිහා හැම වෙලේම බලන් ඉන්නවා  කියල මිනිසුන්ට හිතවන්නලු.

වැඩේ කියන්නේ ඔය බන  අපේ තිලකෙට තේරිලා නැහැ. ඒ නිසා ඇස් දෙකක් වෙනුවට කෝට්ටක් වගේ එකක් හයි කරලා රූප පෙට්ටියට කතා යවන්න. ඒකට එඩුවාන්  ට තරහ ගිහින්  තිලකස ලංකාවට පටවලා යැව්වලු හදිසියේම. වහාම නයිට් විෂන් ඔක්කොම තියෙන නේත්‍රා  දෙකක් රාවණා ගෙන් හරි හොයාන  එන්න කියල. 

හැබැයි තුර්කි මිනිසුන්ට වැඩේ අහුවෙලා කුළුණටයු එඩුවාන් ටයි  විරුද්ධව උද්ඝෝෂණ කරනවලු. මේක තනිකරම ඔත්තු බලන්න හදපු එකක කියල. ආපහු තිලකෙව ගෙන්නන්න කියලත් කියනවලු කුළුණේ ඉඳන් ඇන්කාරා වෙනකන් රේල් පාරක් හදන්න. ඔව් , ඒවා බැරි වැඩ නෙමේ තිලකේ වගේ  ඉන්ජිනේරුවෙකුට. රාකි ටිකක් ගැහුවා . වැඩ පටන් ගත්ත. 

මේ තියෙන්නේ තිලකේ ගේන්න එර්දොවන් එලවන්න  උද්ඝෝෂණ.

මේ තියෙන්නේ පාලම.

.

හැබැයි අවංකවම ඇත්තටම කියනවනම් කතාව කීවේ තුර්කි කාරයෙක් වගේ වෙස් වලාගෙන හිටපු  මැන්චෝසන් සාමි වරයා. ඕක කියපු ගමන්ම වගේ මිනිහා පල්ලහා ගිය හයි ස්පීඩ් බෝට්ටුවකට පැන්න කියහන්කෝ. ඔය උඩ තියෙන්නේ බෝට්ටුව. ලංකාවට යනවලු  නුවර එළියේ ඉන්න බාල මලයා හමුවෙන්න.

ඕක තමා වුනේ.

- ගමයා - 19/03/24

මූලික සත්‍යවාදී ලිපියට අදාළ නැති නිසා පසුව ලියන වගනම්: 

හැබැයි මේක මේ නෙළුන් කුලුන වගේ නෙමේ කියල තව කට්ටියකට ෆයර් වෙලාලු, නෑ ටිපර් පාක් කරනවලු. අවුරුදු  ගානකට කලින් තිබ්බ නෙළුමක් ගැන එයාල තවම වද වෙනවලු.  අච්චර අර ගෝඨ මාතියා කියල හඳුන්වන මැන්චෝසන් සාමි ගේත්  බාප්පා වෙන කෙනෙකුට කඩේ ගිහින් ගිහින් එයාව රාජාසනේ ඉන්දවල ඇරගත්ත  ඇර ගනිල්ලට   වැඩිය තවම රිදෙන්නේ අර නෙලුම් යාය ටළු. නෙළුම ගෙනාපු එවුනුත්දමල ගහල ගිහිල්ල තියෙද්දී අර සෙන් කතාවේ වයසක හාමුදුරුවෝ ගඟ හරහා උස්සන්  ඇවිත් මෙගොඩින් තියල ගිය දුහුල් ඇඳුම් ඇඳ සිටි රුපශ්‍රියෙන් අනූන කාන්තාව ගැන හිත හිත කෙට්ටු වෙන  පොඩි හාමුදුරුවෝ  වගේමලු.  ඒ අහිංසකයන්ට සමාව දෙන්න සමින්ද්‍රයාණනි. 

😏

සිරා හෙවත් ප්‍රොෆා - ප්‍රොෆෙසර් සිරිමල් ප්‍රේමකුමාර

සිරා හෙවත් ප්‍රොෆා -   ප්‍රොෆෙසර්  සිරිමල් ප්‍රේමකුමාර ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

සිරිමල් ප්‍රේමකුමාර හෙවත් සිරිමල් අයියා එක දිනක් උදේ පාන්දර මා සිටි බස් නැවතුමට දිව ආවේය. ඒ 1980 දෙසැම්බර් වලය.  මට  අපොස සාමාන්‍ය පෙළ ගණිත ප්‍රශ්න  පත්‍රයට පිළිතුරු ලියන්නට තිබුනේ එදාය. ඊට කලින් දවසේ මම සිරිමල් අයියා හමුවීමට ගියේ මා පරණ ප්‍රශ්න පත්‍ර හදද්දී එක ගණනකට  පිළිතුර නිවැරදිව හදා  ගැනීමට නොහැකි වූ බැවිනි.  සිරිමල් අයියා  රාජකීය විද්‍යාලයේ මට වඩා වසර ගණනක් ඉහලින් සිටි අයෙකි. ඔහු උසස් පෙළ ප්‍රථම වරට සමත් වුවද වෛද්‍ය විද්‍යාලයට ඇතුලත් වීමට නොහැකි වීම නිසා දෙවන වර සඳහා සුදානම් වෙමින් සිටියේය. ඔහුටද ගණනට පිළිතුර සොයා ගැනීමට එවෙලේ නොහැකි විය. 

මම ඔහුට සිරිමල් අයියා කීවද ඔහු මට මෙන්ම අනිත් යහළුවන්ට ද කතා කලේ "අඩෝ , මචන්, මචෝ " යනුවෙනි. මම මෙන්ම අනිත් යහළුවන්ද  ඔහුට සිරා, සිරිමල් යනුවෙන්ද ගාණක් අහන්නට වූ විට මම ඔහුට  සිරිමල් අයියා යනුවෙන්ද ඇමතුවෙමි.    

එදා උදේ පාන්දර බස් නැවතුමේදී ඔහු මට ගාණ හදන විධිහ කියා දී ගියේය. ඒ ගණන එලෙසම ප්‍රශ්න පත්‍රයේ තිබුණි. මා ඒ බව ඔහුට කී විට සුපුරුදු ලෙස සිනාසී ඔහු ඇසුවේ   "යකෝ තව ගණන් ගොඩක් තිබ්බනේ. උඹ ඒවා හොඳට කරාද "   යනුවෙනි. ප්‍රතිඵල ආ විට මට විශිෂ්ඨ සාමාර්ථයක්  ලැබී තිබුණි.  මා උසස් පෙළ කලේ 12MS1 ගණිත පංතියේය. එහිදී උසස්ර පෙළ සායනික විද්‍යාව ප්‍රශ්න පත්‍රය තිබූ දවසේද ඊට කලින් දින ඔහු සොයා දුන් ප්‍රශ්නයක් ප්=සහ පිළිතුරක් ප්‍රශ්න පත්‍රයේ තිබුණි. 

මා ඉන්පසු  බොහෝ විට  සිරා ඇමතුවේ ප්‍රොෆා හෝ  ප්‍රොෆෙසර් මචං කියාය.  නමුත් සිරා ට හැම විටම අවශ්‍ය වුයේ වෛද්‍යවරයෙකු වීමටය.  නමුත් අවසනාවකට  දෙවන වර කල උසස් පෙළ වීභාගයෙන්ද ඔහුට අවශ්‍ය ලකුණු ගණන කොළඹින් ඇතුළු වීමට  තිබුනේ නැත. ඔහු තෙවන වරටත් අපොස  උසස් පෙලට බයෝ අංශයෙන් පෙනී සිටියත් එවරද ඔහුට දන්ත වෛද්‍යවරයෙකු  වීමට අවශ්‍ය ලකුණු  පමණක් ලැබී තිබුණි. සිරා ඒ වෙනුවට කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ බයෝ සයන්ස් කිරීම තෝරා ගත්තේය. ඔහු ඒවා ඉගෙන ගත්තේද ආශාවෙනි, ඒ දවස් වල අපට කුතුහලයක් ව තිබූ  ප්‍රජනන පද්ධති  ගැනද ශුක්‍රානු තරල ගැනද  අමතර පන්ති පැවැත් වූයේ සිරාය. ඒ දින වලද ඔහු කළ නොයෙකුත් පර්යේෂණ ගැන විස්තර කියනු මට මතකය. 

 

සිරිමල් අයියාට  සැමවිටම කොක් හඬලා සිනාසීමේ පුරුද්දක් තිබුණි.. ඔහුට තිලකරත්න කියා තවත් යහළුවෙකුද සිටියේය. මේ සෙට් එක හමු වූ හැම විටකම පොඩි හේතුවකට වුවත් මහා හඬින් සිනා සුනහ.  මම වරක් ඔහුගෙන් මේ බව ඇසුවේ මට එහි සිනා යාමට තරම් හේතුවක් නොතිබූ  නිසාය. සිරිමලා කීවේ මාර කතාවකි. ඔහුගේ යහළුවාට නිදන්ගත රෝගයක් තිබුණි. ඔහුට ජිවත් වීමට තිබුනේ තවත් වසර කිහිපයක් පමණි. එනිසා සිරිමල් අයියා ඇතුළු යහළුවන් පිරිස සැම  විටම ඔහු සතුටින් තැබීමට උත්සාහ කළහ. ඒ යහළුවා වසර කිහිපයකට පසු මා  සෝවියට් දේශයේ සිටියදී මිය ගොස් තිබුණි. මොන ප්‍රශ්න තිබුනත් සිනා වී ජොලියේ  ඉන්නට මටත් පුරුදු කලේ සිරාය. 

ඒ මදිවාට සිරා ඊටත් වැඩිය පුණ්‍යකර්මයක් මා වෙනුවෙන් කර තිබුණි. මා ඒ දවස් වල පට්ට දුප්පතෙකි. මට අමතර මුදලක් ලැබුනේ සිසුන්ට ශිෂ්‍යත්ව පන්ති සිසුන් කිහිප දෙනෙකුට පැවැත්වීමෙනි. සිරා හා තවත් යහළුවෙකු වන (කණගාටුවකට දැන් ඔහු අප අතර නැත) ආනන්දයේ උගත් පියල් සමරවික්‍රම හා මමද බේරේ  වැවේ පිහිටි සිඟිති උයනේ බියර් බොන්නට ගියෙමු. මා වෙනුවට  වියදම් කලේ සිරාය. මගේ පළමු ලයන් ලාගර බෝතලය අරන් දී භෞතිස්ම කිරීම වෙනුවෙන් සිරාට ආත්මයක් පාසා බියර් ලැබෙන්නට ඕනෑය.

සෝවියට් දේශයේ සිටියදී සිරිමල් අයියා කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ කථිකාචාර්ය කෙනෙකු වීය.   ඊට පසු මට මගේ පියා එවූ ලිපියක තිබුනේ සිරිමල්  අයියා පශ්චාත් උපාධි අධ්‍යයනය  සඳහා  ජපානයට ගිය පුවතය.

මා නැවත  ලංකාවට එන විට සිරිමල් අයියා ඔහුගේ දෙවන ආචාර්ය උපාධිය සඳහා තවත් රටකට ගොස්ය.  එනිසා මට ඔහු හමුවුනේ නැත. සිරා නිකන් ඇන් ඇම් පෙරේරා වගේනේ කියා මම තවත් යහලුවෙකුට කීවෙමි. සිරාට  තිබුනේ එතරම් අධ්‍යාපන පිපාසයකි. 

නමුත් මම ඉනෙස් සමග විවාහ වී ලංකාවට ගිය ගමනේදී සිරිමල්  නැවත හමුවුණි. ඔහු ලංකාවේ විද්‍යා ප්‍රවර්ධන වන ආයතනයක් වන CISIR හි (දැන් ITI) ජ්‍යෙෂ්ඨ විද්‍යාඥයෙකු ලෙස  රැකියාව කරමින්   සිටියේය. ඔහු 2013 දී  එහි කළමනාකාර අධ්‍යක්ෂක වරයා විය. 

මම සිරාටත්, මගේ පැරණිගුරුතුමෙකු  වූ ධම්මදේශ අම්බලම්පිටිය සර් ටත් යහළුවෙකු වන රාජකීය විද්‍යාලයේම උගත්  ටෝනි (ලූෂන්) සූරියබණ්ඩාර ටත් ඩිනර් එකකට සීනෝර් අවන්හලට  අරාධනා කලෙමි. යාන්තන් මට සිරාට  බියරයක් අරන්  පින්දීමට හැකිවුනේ එදාය.

 

ඉන්පසු බ්ලොග් සම්මාන කරන කාලයේත් කෝවිඩ් සමයේ ලංකාවට ගිය විටත් මම සිරිමල්ට කතා කලද කාර්යබහුල වූ බැවින් අප දෙදෙනාටම හමුවීමට නොහැකි වුනි. 

 සිරා ITI හි චෙයාර්මන් වූයේ 2020 දීය. 

ඔහු මා මෙන්ම කාබනික වගාව ගැන සිතුවේ  හොඳ පැත්තටය. නමුත් පැය විසි හතරෙන් පොහොර නැවැත්වීමට උපදෙසක් කිසිවිටෙක දී නොමැත. ඒ ගැන ඒ කාලයේ මම ඔහුගෙන් විමසා තිබුණි. ඔහු පවසන්නේ කාබනික පොහොර  යොදා වගාව පිළිබඳව ටාස්ක් ෆෝස් එකක් සාදා වසර දහයක වැඩ පිළිවෙළක් පමණක් ඔහු තවත් අය සමග යෝජනා කර තිබු බවය. එම වාර්තාව ඔහු සතුව තවමත් ඇති නමුත් මෙහි පළ කළ නොහැක්කේ එය පබ්ලික් ඩොමේන් එකක නැති නිසාය. එම යෝජනාව වෙනුවට ක්‍රියාත්මක වූයේ පැය 24 ක එකකි.

චීනයෙන් එන පොහොර නැව හරවා යැවීම සඳහා තමන් පිටු දෙකක වාර්තාවක් ලියා භාර දුන් බවද ඔහු පවසයි. එයට හේතුව වෙනත් රටක කාබනික පොහොර භාවිතය එහි පවතින ලයිව් බැක්ටීරියා ආදිය නිසා හානිකර හා අනතුරුදායක නිසාය.

ඊයේ පෙරේදා සිරා මට කතා කලේ ඔහු විසින් ලියූ පොතක් ගෙන්වා ගැනීමටය. එහි වූයේ දියවැඩියාව සඳහා බෙහෙත් සෑදීමට  ලංකාවේ ඇති විවිධ පැළෑටි වර්ග උපයෝගී කල ගැති ආකාරය ගැනය. එහි බොහෝ ඇත්තේ උද්භිද විද්‍යා නම් හෙයින් මට එය එතරම් වැටහුනේ නැත. සාමාන්‍ය නම්ද ඇතුලත් කර තිබුනා නම් අප වැනි ඒ විෂයයන්  අධ්‍යයනය නොකළ අයටද වඩා තේරුම් ගන්නට හැකිවනු ඇත.

වඩාත්ම වැදගත් කාරණය  නම් ඔහු තවත් විද්‍යාඥයන් කිහිප දෙනෙකු සමග  ලංකාවේ  කුරුඳු උපයෝගී කරගෙන  දියවැඩියාව සඳහා   බෙහෙතක් නිෂ්පාදනය කිරීමය. ඒවා ක්ලිනිකල් පර්යේෂණ සඳහා ඉදිරිපත් කල බවද ඔහු පවසයි. මමද බොහෝ විට කුරුඳු කෑල්ලක් දෙකක් දිනකට කන අයෙක්මි. ඒ දිය වැඩියාව සඳහා නොව  එය ඇඟට හා මුවේ සෞඛ්‍යය ට හොඳ  යයි කවුදෝ මට පැවසූ  නිසා සහ කුරුඳු කෑමට මා කැමති නිසාය. ඉනෙස් ද පෑන් කේක් හැදුවිට කුරුඳු කුඩු සීනි වලට කලවම් කර දියණියන්ට කන්නට දෙන්නීය. ඒ නිසා අපේ නිවසේ කුරුඳු භාවිතය වැඩිය.

කුරුඳු දිය වැඩියාවට බෙහෙතක් නම් එය ඉතා ආකර්ෂණිය සොයා ගැනීමකි.

මේ තිබෙන්නේ චීන පර්යේෂකයන් පිරිසකගේ පර්යේෂණ වාර්තාවකි.

Beneficial effects of cinnamon and its extracts in the management of cardiovascular diseases and diabetes

නමුත් මේ ලිපියේ කියන්නේ එය මිනිසුන් සඳහා භාවිතයට සුසුදු යයි තවම සොයාගෙන නැති බවය.

Cinnamon: Health Benefits and Side Effects

//Cinnamon does have antioxidant, antibiotic, and anti-inflammatory properties, but for now, there aren’t enough studies to prove it works that well in people.//

 ඔවුන්ට අවශ්‍ය මේ සඳහා ආයෝජකයෙකු සොයා ගැනීමය. පර්යේෂණ  අවස්ථාව  අවසන්ව ඇති බව ඔහු පවසයි. මේ වීඩියෝව නරඹා අදහස කියන්න.

p.s: Clinical Phase I, II & III all completed. Total patients 250 + 50 Healthy adults.

මේ ක්‍රියාවලිය පිළිබඳව වැඩිපුර නොදන්නා මගේ පෞද්ගලික හැඟීම නම් මේ ගණන මදි බවය. . මීට වඩා රෝගීන් ප්‍රමාණයකට ප්‍රතිකාර කළයුතු බව මට සිතේ. ඊට හේතුව මෙට්ෆෝමින් අධිකාරය වඩා බලවත් එකක් නිසාය.  මෙවැනි බෙහෙතක් සත්‍ය වශයෙන්ම වැඩදායක නම් ඊට  එරෙහිව විශාල  ඖෂධ කම්පැනි  pharmaceutical industry ය සටන් වදිනු ඇත.  මුදල් ගෙවා දැන්වීම් පල කරනු ඇත. වෛද්‍ය විශේෂන්ඥයන් ලවා පහර දෙනු ඇත. 

සුභදායක ගමනකට  සුභ පැතුම් මචං.

විශ්ව විද්‍යාල යොමුව:

-- Dr. G A S Pramakumara

Dept. of Basic Science and Social Sciences for Nursing - Faculty of Nursing

2024-03-10

කතා වස්තුවට ඌන පූර්ණයක්

මම හිතුවේ නැහැ සාමාන්‍ය උපහාස කතාවක් ලීවහම -  ගංජාසීල වලිමඩුව කතා වස්තුව -  ඒක ඊට පස්සේ විස්තර කරලා දෙන්නත් වේවි කියල.  නමුත් මේ දවස් වල හුඟක් අය තේරුම් ගන්න විධි වෙනස් කියල මට දැන් වැටහිලා තියෙන්නේ. විශේෂයෙන් ආගම  සම්බන්ධව යමක් ලියන කොට. හුඟක් අය කැමති නැහැ ප්‍රසිද්ධියේ යමක් කියන්න වත්.

හරි මුලින්ම   මම භාවිතා කරපු  පාත්‍ර  වර්ගයා ගැන ලියන්න ඕනේ. මම ඇත්තටම  ඒ අය ගැන වරදක් නෙමේ කියල තියෙන්නේ.  උදාහරණයක් වශයෙන් මාතර ගෙයක් තියනවා  කියල   මම ලියපු සහෝදරි මගේ හොඳ  හිතවත් යෙහෙලියක්. කටුනායක ඉන්නේ. එයා මගේ පොතක් ගැන වරක් එයා වැඩ කල පුවත් පතකට ලිපියකුත් ලියපු කෙනෙක් . (මම කියන්නේ නැතිව. ඒක තමා වැදගත් කම එතන). එයා කොහොමත් වැඩ අධික කෙනෙක්. ඉතින් එයාට මට කෝල් කරන්න  වෙන්නේ හුඟක් වෙලාවට යක්කු ගස් නගින වෙලාවට තමයි. මම ඒකට අකමැති නැහැ. මොකද මම වෙලාවට නිදියන කෙනෙකුත් නෙමේනේ.

ඒ විතරක් නෙමේ . එයට ලඟදි ඔපරේෂන් එකකුත් කළා නිදන්ගත රෝගයක් නිසා. එනිසා එයාට  දැන් වෛද්‍ය උපදෙස් මත බෙහෙත් දිගටම අරගන්න වෙලා තියෙන්නේ. මම ලංකාවට ගියහම මට ගන්න පොත් හොයන්න මහන්සි නොබලා එන්නේ එයා.  

අර පශු වෛද්‍ය තුමී ගැන ඉතිං  හැමෝම දන්නවනේ.  එයත් එක්ක ඉතින් රණ්ඩු වෙවී යාළු වෙවී තමා නිතරම ඉන්නේ, මේ  දවස් වල මම හිතන්නේ යාලුයි. මොකද ඊයෙත් නිසඳැසක් ද කොහෙද එවල තිබුනා. ඉතින් එයත් සෑහෙන්න බිසී , ක්ලිනික් දෙකකම වැඩ නිසා. ඉතින් එයා කොයි වෙලේ කතා කලත් මම තරහ වෙන්නේ නැහැ.

රෑ දහයෙන් පස්සේ නැතිව කොයි වෙලාවට මෙසේජ් එවන්නද හාන්දුරුවනේ කියල තමා අහන්න තියෙන්නේ.

මගේ දුවල දෙන්න රෑ  වෙලාවක කතා කරන එක, කෝල් ගන්නේ කෑමක් තියනවනම් කියල ලියපු දේ, ඒවා ඉතින් පොඩ්ඩක් උපහාසයට අතිශයෝක්තියෙන් ලියන ඒවා. ඇත්තටම උන් දෙන්න එහෙම නැහැ. ඉගෙන ගන්න වැඩ අඩුවෙච්චි ගමන් සිකුරාදාට ගෙදර දුවන් එන්න බලාගෙන ඉන්නේ. අපිම විහිළු කරනවා දැන් උඹල කැදැල්ලෙන් යන්නෙම නැත්ද කියල. එයාලටත් ඉතින් වෙලා තියෙන වෙලාවට තමා කතා කරන්නේ.  උන් දෙන්නම දන්නවා අපි කොපමණ  එයාලට ආදරේද කියල.

මගේ සොහොයුරියෝ ගැනත් මම ලියල තියෙනවනේ. එක්කෙනෙකුට ෂොප් එකේ වැඩ , ගෙදර වැඩ, පන්සලේ, ගමේ වෙන නොයෙකුත් සමාජ සේවා වැඩ එක්ක ඇත්තටම වෙලා නැහැ, ලංකාවේ  උයනව  කියන එකත් මේ අපට එංගලන්තේ වගේ විගහට ඉක්මනට කරණ දෙයක් නෙමෙයි.  ඉතින් පව්. එයාට ඉතින් නිදහස් වෙලාවටනේ කතා කරන්න වෙන්නේ. 

අනිත් සොහොයුරියට ඇත්තටම කතා කරන්න වෙලාවක්  නැහැ. එයට වැඩ අධිකයි කියල මම දන්නවා. ඇත්තම අලංකාවේ කාන්තා පක්ෂය සෑහෙන්න මහන්සි වෙලා වැඩකරන කට්ටියක්. වැඩට යනවනම් ඊටත් අමාරුයි. මාර්ගයටම ගත වන වෙලාවකුත් තියනවනේ.  මං හිතන්නේ ඒ දෙන්නම දන්නවා මම උන්ට කොඡාර ආදරේද කියල. මම වාසනාවන්තයි ඒ අතින්. සොහොයුරියෝ හිටිය නිසා බවලත් උදවිය එක්ක කතා කරන්න අමුතු සබකෝලයක්  තිබ්බේ නැහැ.

 මේ හැමෝම සහ අනිකුත් යෙහෙළියන්,  ඥාති කාන්තාවන් හැමෝම වගේ මගේ ජිවිතේ එලි කරපු අය. මේ කාන්තාවෝ නිසා අපේ ජිවිත වඩා හොඳ වෙලා කියන එකයි මගේ අදහස. 

සමහර වෙලාවට , අසීරු දික්කසාදයක් වුන වෙලාවක,  මවක්, මිත්තනියක්  අකරුණාවන්ත වුන වෙලාවක තරහ ඇති වෙනවා ඇති. ඒක ස්වභාවිකයි.  එහෙම වුනා කියල හැම මිත්තනියක්ම , හැම මවක්ම, හැම කසාද ද බැඳපු බිරිඳක් ම එහෙම නැහැ.  ගැහැණු එපා කියන සම ලිංගික සහෝදරයෙක් හෝ කිසියම් ආගමික නිකායක බ්‍රහ්මචාරී ව දිවි ගෙවන කෙනෙක් වුනත් උපදින්නේ මවකගේ කුසයකින් මිසක් ඕපපතිකව නෙමෙයි නේ .

එමනිසා එවැනි තරහක් පැසව පැසව තියා  ගන්න එකේ තේරුමක් නැහැ.  

ඉතින් බ්‍රාහ්මණ ආගමකින්  එකතු කරලා අපිරිසිදු  කරල තියෙන ආගමක ලියල තියෙන දේවල් මොළෙන්  කල්පනා කරන්නේ නැතිව ගිරව්  වගේ දේශනා කරන එකෙන් වෙන්නේ සමාජයේ වැදගත්ම කොටසකට අපහාසයක්  කරන එක. එවැනි වෙලාවක අපට වුනත් ස්වභාවිකව එනවා,  කෝප සහගත හැඟීමක්. ඉතින් අර ලිපියෙන් කලේ කෝප වෙන්නේ  නැතිව ඒක උපහාසයට පෙරලීම. 

05/03/2023

 

 

  

ගංජාසීල වලිමඩුව කතා වස්තුව

 අර ගංජාසීල  වලිමඩුව  මහත්තය කියන කතා හරියටම හරි කියල මම මේ කල්පනා කොලේ. 

රෑ දහයෙන් පස්සේ මෙසේජ් එවන අය ඕන තරම් ඉන්නවා. 

ඔන්න මට දුවරුම දෙන්නෙක් ඉන්නවා. පෙර ආත්ම වල මම තරම් බොරු කියන කෙනෙක් හිටියේ නැති නිසා හම්බවෙච්චි දූවරු., පෙර ආත්මේ ගැන මම දන්නේ කොහොමද කියලා අහන්න එපා. දන්න අය ඉන්නව. ඔය මම ණය දුන්න නෑදෑයෝ මිත්තරයෝ හෙම. ඒ ගොල්ලෝ කියන්නේ ගිය ආත්මේ මම ඒ ගොල්ලන්ට ණය වෙච්චි නිසා මේ ආත්මේ මට එයාලට ණය  දෙන්න වෙනවා කියල. ඒ ගොල්ලෝ පන්සලේ හාන්දුරුවන්ගෙන් තමා අහල දැනගෙන තියෙන්නේ. ඉතින් නැහැයි කියන්න පුළුවන්ය.

ඔන්න ඔය දූවරු දෙන්නට කෝල් කලාට මෙසේජ් කලාට පෝං එක ගන්නේ වත් උත්තරයක් දෙන්නේ වත් නැහැ මේ කපේට. ඉතින් මම කරන්නේ, මෙන්න "ඩෑඩ් යනව කේඑෆ්සි හරි, මැක් එකට හරි,  පිට්සා හට් හරි" කියල මෙසේජ් එකක් යවනවා. මම යන කේ එෆ් සියක් නෑ.  මෙන්න හැරෙන තැපෑලෙන් උත්තර එනව. "මට වින්ග්ස් දහයක් ඕනේ. මට බිග් මැක් එකක් ඕනේ"  වගේ කියල. යුනි ගියාට පස්සේ , කොහොමද විභාග කටයුතු කියල හෙම ඇහුවට මෙලෝ උත්තරයක් දෙන්නේ නැහැ. ඒ යුනි වල විභාග නැත්ද කොහෙද? අපි ගිය කාලේ වගේ නෙමේ. හැබැයි මෙන්න "මමී චීස් කේක් එකයි, චොකලට් කප් කේක් එකයි හැදුව " "ඩැඩි හොඳ චිකන් කරි එකක් හැදුව. පව්ලුසා අන්කල් ලෑම්බ් කරි එකක්  හදල දීලා ගියා කීවොත්, දෙන්නම එවනවා   උත්තර  රෑ දොළහට නැත්නම් උදේ තුනට. 

"මේ ඩැඩි  ඔයා උදේ වැඩ පටන් ගන්න කලින් මාව  ගන්න ඉට්ටේසමට ඇවිල්ල. මම එනවා. අර කෑම ඩීප් ෆ්‍රිසර් එකට දැම්මද. කන්න හෙම එපා ඔන්න මම එනකන්" . ඔන්න ඔහොමයි ගංජාසීල මහත්තයෝ.

ඔය මට යෙහෙලියක් ඉන්නව මාතර ගෙවල් තියෙන. අනේ එයත් නිදා ගන්න කෙනෙක් හෙම නෙවේ. ඉස්සර කාලේ පත්තර වලට ලියපු චිර ප්‍රසිද්ධ ලේඛිකාවක් ඈ.   ලන්ඩන් වල හවස හයට වැඩ ඉවර වෙච්චි ගමන් වගේ එයා  කතා කරනවා. මම ඉතින් රෑ දොළහටත් බ්ලොග් පල් හෑලි කියවා කියව ඉන්න එකෙක් නිසා අවුලක් නැහැ. ලංකාවේ ඉඳන් නිසා හෙන වැදගත් වැඩක් වෙන්න ඇති කියල කෝල් එක ගන්නවා. 

"මේ කොහොමද මගේ වොයිස් එක යූටියුබ් දාන්නේ " කියන එක තමා ලොකු ප්‍රශ්නේ. මම ඕව දන්නවා නම් මොකද. මම කිව්වා පින්තුරයක් එක්ක වීඩියෝ එකක් හදන්නකෝ කියල. 

"අනේ මේ ඔයාගෙන් කිසිම වැඩක් නැහැ. යාළුවෙක් කියල කීවට" කියල කෝල් එක තියනවා. මෙන්න ලන්ඩන් වල රෑ දොළහට  විතර  තව කෝල් එකක්  එනවා. ඒ කියන්නේ ලංකාවේ  වේලාවෙන් උදේ හතරහමාරයි. 

"මේ ඔයාගෙන් වැඩක්  නැහැ. මගේ යාළුවෙක් අර වොයිස් දාන වැඩේ කරා". මම කොන්ෆියුසියස් හොඳ එකෙන්. මේ මනුස්සය රෑට නිදා ගන්නේ නැත්ද? අර මොබයිල්  එකේ කොට කොටා උදේ වෙනකන් ඇහැරලද? ඒක ඇහුව ගමන් මේ ඔයාට ඒකෙන් වැඩක් නැහැනේ. යාළුවෙක් උදව්වක් ඉල්ලුවම කරන්න බැරිනම් කියල පෝං එක කට් කරා. මගේ හදවත රනිල් මැති තුමා ශ්‍රී මුඛය ඇරිය  ගමන්  කොළඹ කොටස් වෙළඳපොලේ අගය බහිනවා වගේ කඩා වැටුනා  මිත්රෝවරුනි. ගන්ජසිල මහත්තයට කියන්න ඕනේ  තවම කතා කලේ නැති නිසා තරහ වෙලා වෙන්න ඇති කියල.

ආ තව  යෙහෙලියක් ඉන්නව. ලංකාවේ හොඳම පශු වෛද්‍ය තුමී. එහෙම තමා එයාගෙන් බෙහෙත් ගත්ත බල්ලෝ පූසෝ හෙම කියන්නේ. නැහැ බලු හාමිලා  එයාලගේ හාං පුතාලට කියල තියෙන්නේ. (ඒක ඇත්තම ඇත්ත ඈ). උත්තමාවිත් ඕන වෙලේක බල්ලන්ට පූසන්ට උදව් කරනවා. මම කිව්වේ බෙහෙත් දෙනවා. ඒ මදිවට හයිකුත් ලියනවා. ඔන්න මට ලන්ඩන් රෑ   හතට විතර  හයිකුවක් එවනවා අදහස කියන්න කියල. ලංකාවේ වෙලාව එකොළහමාරට විතර ඇති. ඉතින් මම මගේ නෙට්ෆ්ලික්ස් ෂෝ එක බලල ඉවරවෙලා උත්තරයක් ලියනවා රෑ දහයට එකොළහට විතර. ලංකාවේ වෙලාව උදේ තුනහමාර නැතිනම් හතරහමාර. එයා උදේට නැගිට්ටහම බලන්නේ නැතැයි කියල දාන්නේ . මෙන්න යකෝ හැරෙන තැපෑලෙන් උත්තර එනවා. අනේ බෝම ස්තූතියි අයියා කියල. අම්මප මේ උන්දලා බුදිය ගන්නේ නැත්ද? බල්ලන්ටයි පුසන්ටයි එකම ඉන්ජෙක්ෂන් එක ගහන නිසා සමහර විට නිදාගන්න ඕනේ නැතිව ඇති. මොකද උන් නඩු යන එකක්ය .ඔන්න  ඕව තමා   නිදාගන්න යන ගමන් මටත් හිතෙන්නේ.

ගංජාසීල මහත්තයට කියන්න, මට අක්ක කෙනෙක් ඉන්නව.   ලන්ඩන් වලට වලට කතා කරනවා උදේට එයාගේ ව්‍යාපාරික ස්ථානයේ ඉඳන්. අවුලක් නැහැ මමත් ගන්නවා. රෑට උයන්න යනව ඒ ගමන් කතා කරන්නේ කියල කියනව.  අනේ ඉතින් ඔය තාවකාලිකව වහල  උයන්න යනවකෝ කියල මම කියනව  අනුකම්පාවට. නැහැ හලෝ එතකොට කවුරුහරි ආවොත් හම හොඳ  නැහැනේ එයාලට එහෙම කරන්න කියල කියනවා. ඉතින් මම වැඩ ඉවර වෙලා ලංකාවේ  රෑ එකොළහ වගේ වෙලාවට කතා කරනවා, 

"කෝ ඔයා උයල , ඉවරද නිදා ගන්න යනවද".

"පිස්සුද මල්ලි  හස්බන්ඩ් ආවහම කාලා වීවී  බලල මේවා අස් පරස් කරල රෑ එකට  විතර තමා  නිදා ගන්නේ" කියල කියනව.  මෙන්න ලංකාවේ උදේ හතරට විතරට මෙසේජ් එකක් එනවා. ඉතින් මමත් නිදි මරගාතේ අහනව "මේහ් නිදි නැත්ද? " කියල. 

"ආ නෑ, මේ ඇහැරිලා හස්බන්ඩ් ට උයනව කෑම ගෙනියන්න."

 වැඩේ කියන්නේ ඊට පැයකට පස්සේ කතා කලොත් ඒත් නිදි නැහැ . "ආ, මං මේ පුතාට කෑම උයනව ගෙනියන්න. " 

"ඇයි වදේ උදේ ඉව්වේ හස්බන්ඩට  "

 "හරි ඒ වුනාට පුතා අරයට උයන ඒවා කන්නේ නැහැ. එයට වෙනම උයන්න ඕනේ"   ලංකාවේ කාන්තාවන්ට තියෙන ප්‍රශ්න බලන්න  අපේ ගන්ජසිලා සද්ධා හිතවතුනි. 

තව අක්ක කෙනෙක් ඉන්නව. හරිම අහිංසකයි. මේ කපේට කෝල් කරාට ගන්නේ නැහැ ෆෝන් එක. දූවරු තුන් දෙනාටත් කන්න දීල , වැඩටත් ගිහිල්ල, තුන් වේලෙටම උයනවද දන්නේ නැහැ. ඉස්සර නම් ඉව්ව. ඊට පස්සේ ගංජා සීල මහත්තය කියනව වගේ දහයෙන් පස්සේ කෝල් කරනවා. නැත්නම් මෙසේජ් එකක් දානවා හාව හඳ දකිනවා වගේ. 

ඉතින් රෑ දහයෙන් පස්සේ කෝල් කරන , මෙසේජ් දාන කාන්තාරත්නයන් ටික ඔක්කොම කොණ්ඩවලු වලින් අල්ලලා සෙක්කුවක ගැට ගහල වටේ යවන්නද කියන්නේ ගන්ජාසිල මහත්තයෝ?

ඉතින් අපේ ගන්ජසිල මගමෙව්නාව , වැරදුනා  වලිමඩුව මහතා ඔය  දිරන, කුණු  කයක් ඇති කාන්තාවකගේ ගර්භාෂයෙන් මේ අපි වගේ පහත් මනුෂ්‍ය  කුලේ  ඉපදුන කෙනෙක්  නම් වෙන්න බැහැ . එතුමාණෝ ශුද්ධවූ පාරිලෙය්‍ය වනයේ බුදුන් වහන්සේ  දුටු ඇත් රජාගේ පරම්පරාවෙන් පැවත එන අලි උන්නාන්සේ කෙනෙක්,  හිමාලය වනයට ගිය වෙලේ  දාපු ශුද්ධවූ  ගොම වලට වැටුණු අඹ පලයක්, පස්සේ  ශුද්ධ වූ  අඹ ගහක් වෙලා ඒකෙ  අඹ පලයක් කන්න ආපු වඳුරෙක් , ඒක තපස් රකින ශාස්තෘන් කෙනෙකුට වළඳන්න දීල, ඒ පිනෙන් ශුද්ධ වූ පිරිමි කුමාරයෙක්  හැටියට  ඕපපාතිකව ඉපදිලා, පස්සේ කොක් වහන්සේ කෙනක් ඒ ඕපපාතික පුත්‍ර රත්නය හොටින් උස්සාගෙන දුරු කතර, මහා මුහුද සිසාරා පියඹා ඇවිත් මගමෙව්නාවේ ශුද්ධවූ වනාන්තරයේ බොහොම පරිස්සමින් තියල ගිහින්.  ඊට පස්සේ හදා වඩාගෙන තියෙන්නේ ඒ ඇත්තෝ. ඉතින් ඔය අමනුෂ්‍ය ගැහැණු පුළුටක් වත් ගෑවිලා නැති නිසා ඉරිසියාවට කියන කතා නෙමේ ඔය. 

ඔන්න ඕකයි කතා වස්තුව 

-- ගමයා ලීවේ බුකියට 20/02/2024

ප.ලි. 

මේ අහිංසකය ගැනත් වචනයක් ලියන්න ඕනේ. කතරගම වඳින්න පයින් යනවා නම්, මඩු පල්ලි වඳින්න පයින් යනව නම්, කැන්ටබරි , හේඩ්රියන් වෝල් වඳින්න පයින් යනවා නම් ඇයි ශ්‍රී පාදේ යන්න බැරි. මට නම් කිසි ප්‍රශ්නයක් පේන්නේ නැහැ මෙතන. ආධාර එකතු කිරීමේ ප්‍රශ්නයකුත් නැහැ දෙන්න කැමති අය ඉන්නවනම් මුදල් විශුද්ධිකරණයක් නෙමෙයි නම් ඔය ලොකු පන්සල් පල්ලිවලට දෙන ආධාර වගේ .

 

රහස් කියන කන්දෙන් මතුවුනු පාරිභෝගික වාදයේ මළගම හා ජගත් මනුවර්ණ

අද  පෙබරවාරි 17 දා ලන්ඩනයේ හවුන්ස්ලෝව් කලායතනයේ ශ්‍රී ලාංකික සිනමා කෘතියක් අගෝරා කළා  කවය මගින්  ඔවුන්ගේ  පියාපත් ශිෂ්‍යත්ව අරමුදලට සහය ගැනීම සඳහා ප්‍රදර්ශනය කෙරුණි. ඉතාමත් හොඳ චිත්‍රපටි කිහිපයක්ම ඔවුන් නිසා නැරඹීමට හැකි වූ නිසාත් චිත්‍රපටයේ ඉංග්‍රීසි උපසිරැසි තිබීම නිසාත් මගේ දියණිය සහ බිරිඳද  එය නැරඹීමට පැමිණයහ. චිත්‍රපටය අවසානයේ වූ කතාබහේදී ප්‍රශ්නයක් නැගු කෙනෙක් මෙය ජාත්‍යන්තරයට ගැලපෙන්නේ නැති බවක් හෝ ඔවුන්ට නොතේරෙන බවක් හෝ චිත්‍රපටයේ තිබුනේ යයිද ඇතැම් වර්තමානයේ කළහැකි නොයෙකුත් පරිගණක භාවිතයන්  හා වෙනයම් තාක්ෂණික උපක්‍රම මගින් වඩා  උසස් කෘතියක් නිර්මාණය කරන්නට ඉඩක්  තිබුණි යයිද පැවසුවේය. 

මගේ ජර්මන් බිරිඳ සහ සිංහල කතා කල නොහැකි දියණිය ගේද අදහස වූයේ ඉංග්‍රීසි උප සිරැසි ප්‍රමාණවත් බවත් ශ්‍රී ලංකාවේ මෑත ඉතිහාසය ගැන ඔවුන් වැඩිදුර නොදන්නා මුත් චිත්‍රපටයේ කලාත්මක ගලා යාමද, චිත්‍රපටයේ ඉස්මතු කරන  නොයෙකුත් තේමාවන් ද ඔවුන්ට බොහෝ සෙයින් වැටහුණු බවය. ඔවුන් ලෝකයේ දැනට පවතින යුදමය  ප්‍රශ්න පවා චිත්‍රපටය ඇසුරින් විග්‍රහ කලහ. එනිසා ජාත්‍යන්තරය ජය ගැනීමේ ප්‍රශ්නයක් අධ්‍යක්ෂක ජගත් මනුවර්ණට  නැතැයි සිතමි.      

චිත්‍රපටයේ අවසානයේ සඳුන් ප්‍රියංකර  සහ අනුෂා ශිවලිංගම් යන දෙදෙනා ශ්‍රී  ලංකාවේ සිට විචාරයන් ඉදිරිපත් කළහ. සඳුන් චිත්‍රපටය බොලිවියාවේ, නිකරගුවාවේ හෝ වෙන ඕනෑම තැනක සිදුවිය හැකි දේ  වුවත් චිත්‍රපටය  ලංකාවේ 88-89 සිද්ධීන්  අළලා කල එකක් බව පැහැදිලිව  පෙනෙන බවත් පැවසිය. හාමුදුරුවන්ගේ ඇඟේ සිමෙන්ති වැටීම වැනි කලාත්මක කෝණයන් ඇති බවද  ඔහු වැඩි දුරටත් පැවසුවේය. අනුෂා ශිවලිංගම් කිවේ බෞද්ධ භික්ෂුන් වහන්සේ විසින්  මලගිය අයට පාංශ කුළය දෙන ගමන් පිඩකයන් අතරද සිට ගන්නා බවය. එසේම චිත්‍රපටය 1971 කැරැල්ල, 1983 කෝළාහල , 88-89,  2009 අවසන්වූ වර්ගවාදී යුද්ධය ආදී මේ සියල්ලටම අදාල වන බවය. පසන් එය ප්‍රභු පන්තියට එරෙහි අරගලයක් ස්මරණය කරන  බවද තව දුරටත් පැවසිය. ඔවුන් දෙදෙනාම චිත්‍රපටය උසස් නිර්මාණයක් ලෙසට හැඳින්වූහ.

චිත්‍රපටය කලකින් මා  දුටු උසස්ම ගණයේ  සිනමා කෘතියක්ය යන්නට මටද  එකඟ විය හැකිය. ඒ සහමුලින්ම වෙනත් කාරණා කිහිපයක් නිසාය. පළමුවෙන්ම චිත්‍රපටයේ ප්‍රධාන  චරිතයක් නොමැති වුවද  පැහැර ගන්නා කණ්ඩායමේ දෙවැනි නායකයා ගේ චරිතය වඩාත් ඉස්මතුව පෙනේ. මියගිය තරුණ තරුණියන්ය මල සිරුරු සමග සොරාගත් සිසිල් ෆ්‍රිජ් එක සහ භාණ්ඩ ඔහුගේ නිවසට ගෙන යාමට දරන "අහිංසක උත්සාහය" කෙළවර වන්නේ ඔහුගේ ම සගයෙකු ඔහුව මරා දැමීම තුලිනි. එම භාණ්ඩද සමග ඔහුගේ සිරුර මග දමා සගයන් යති. අන්තිමේදී එම භාණ්ඩ උස්සන්නේ පරණ බඩු වෙළෙන්දන්ය. 

චිත්‍රපටය පුරා  ඉස්මතු වන්නේ පරිභෝජනවාදය නිසා සිත්පිත්  නැති කරවූ අසංවේදී වූ සමාජයක් හැසිරෙන ආකාරයය.  චිත්‍රපටයේ හාමුදුරුවන්ගේ උසස් රංගන විලාශය මත ඉස්මථූ වෙන  කරුණ නම් ඔහු තමන් ගොඩ  නගන තට්ටු තුනේ ආවාසයට ආශාක්ත වෙන ගමන්ම මරා දැමූ වුන්ට  පාංශු කූලය දෙමින් පිඩකයා සමගද ගනුදෙනු කිරීමයි. එහෙත් විශ්ව විද්‍යාලයේ උගන්නා තමන්ගේ  භික්ෂු සිසුන් ගැන ඔහු යම් තරමකට වද වෙයි,

මේ සියල්ල ප්‍රතික්ෂේප කරමින් පන්සලේ දැව  ගිනි තියමින් හැසිරෙන මහලු භික්ෂූන් වහන්සේට මනසේ විකාරයක් කියා පරිභව කළද සැබෑ බෞද්ධ භික්ෂුව වන්නේ ඒ මහලු වහන්සේය.

මට මේ චිත්‍රපටය මතක් කරන්නේ මා සෝවියට් දේශයේ සිටියදී නැරැඹු ඔලිවර් ස්ටෝන් ගේ  "සැල්වදෝර්" නමැති සිනමා කෘතියයි.   කතෝලික පල්ලියේ කොටසක් දක්ෂිණාංශික මිලිටරිය සමග ගනුදෙනු කරද්දී ආච් බිෂොප් රොමෙරෝ සමග විමුක්ති දේව ධර්මවාදී පියතුමන් ලා කැරලිකරුවන් හා සාමාන්‍ය ජනතාව අතර සිට ගනිති.  ශ්‍රී ලංකාවේ විශ්ව විද්‍යාල වල උගත් භික්ෂූන් කණ්ඩායම් කරදරයට පත් වුවද ඉහල භික්ෂු සංස්ථාවට හානියක් සිදු වූයේ නැත. 

චිත්‍රපටයේ විදහා දක්වන  තවත් වැදගත් තේමාවක් නම් පීඩක භට කණඩායමේ හැසිරීමය.  ජගත් මනුවර්ණ හා තිර රචකයා බොහෝ වගකීමකින් යුක්තව පිඩක කණ්ඩායම වන්නේ අප අතරම සිටින සාමාන්‍ය මිනිසුන් බව පෙන්වා දෙයි. රජයේ නියෝගය කෙසේ හෝ ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඔවුන් බැඳී සිටිති. ඔවුන් එකිනෙකා ට පහර  දී ගනිද්දී මගේ ඉදිරි පෙලේ සිටි ප්‍රේක්ෂකයන් කොක් හඬලා සිනා සුනද  අපට සිනහ ගියේ නැත. ඒ භටයන් ගේ  විශාදි තත්වය  (PTSD) මා  බොහෝ තැන්වල දුටු දෙයකි. මේ මිනි මැරීම් තුලින් සමාජයට පිවිසෙන ආරක්ෂක කණ්ඩායම් ද මනස තුවාල වූවන්ය. ඔවුන් සිටින්නේද ජිවත් වන්නේද අප අතරය. එක භටයෙකු වින්දිතයා ට පලා යාමටද සලස්වයි. ඔහුම අවසානයේ තමන්ගේ දෙවෙනි නායකයාට පිහියෙන් අනියි.  බෙදී වෙන්වී මරා ගන්නේ එකම සමාජයක එක ළඟ ජිවත් වන්නන්ය. මට මෙන්ම තවත් සමහරුන්ටද මේ  ඝාතකයන් ගැනද සමාජය ගැනද මතුවන්නේ වෛරයක් නොව කම්පාවකි. ඔවුන්ගේ කම්පා විරහිත කම පරිභෝජනය ප්‍රකට කොට ගත්  මේ අනුකම්පා විරහිත වූ   සමාජයේම දිගුවක් බව වැටහෙන බැවිනි.

 

බුදුන් වහන්සේ මෙන්ම  යේසු වහන්සේද නගර ශෝභිනියන් කෙරෙහි අනුකම්පාව පහල කල සේක. තමන්ට ඇති තර්ජනය නොතකා පැනගිය වින්දිත  තරුණයාට ප්‍රතිකාර කරන්නේ නගර ශෝභිනියකි. අන්තිමේදී ඔවුහු ඇයවද කුදලාගෙන යති.  මේ දර්ශනයන් ඉතා ප්‍රබල ලෙස ප්‍රේක්ෂක මනසසංවේදී  කරයි. 

විජිත ගුණරත්න ගේ "වලා පටල" චිත්‍රපටය  ගැන සංවාදයේදී (2016) නන්දන වීරරත්න සහෝදරයා ගේ ප්‍රධාන චෝදනාවක් වුයේ එහි සෞන්දර්යාත්මක පැත්ත නොසළකා හැර ඇති බවයි. නමුත් එහි  බෙර්ට්‍රෝල්ඩ් බ්‍රෙෂ්ට් ගේ එපික් තියටර් ක්‍රමය එලෙසම කාවද්දා ඇත.  " එපික් නාට්‍යය ක්‍රමයේ දී කියවෙන්නේ නාට්‍යය විසින් ප්‍රේක්ෂකයාට,   නාට්‍යයේ චරිත සමග භාවාත්මක ලෙස බැඳීමට  (තදාත්මිකව) අනුබල නොදිය යුතුය යන්නය. ඒ වෙනුවට තර්කාන්විත ස්වයං ප්‍රත්‍යාවේක්ෂණයක් හා වේදිකාවේ රංගනයන් කෙරෙහි විවේචණාත්මක දැක්මක්   ඇති කර ගැනීමට ප්‍රේක්ෂකයා සමත් විය යුතුය."

මට සිතෙන්නේ "රහස් කියන කඳු" චිත්‍රපටය මේ ක්‍රමයට අනුගත වෙන ගමන්ම සෞන්දර්යාත්මක ලෙස ප්‍රේක්ෂකයා සමග සම්බන්ධ වෙමින් සිනමාවක්  නොවන සිනමාවක් නිර්මාණය කර ඇති බවය. ප්‍රධාන චරිතයක් නැති මේ චිත්‍රපටයේ ප්‍රධාන චරිතය ආරුඪ කර ගන්නේ ප්‍රේක්ෂකයාය. සමහර ප්‍රේක්ෂකයන්ට එය හුරුවීමට මදක් ප්‍රමාද වුවද  බ්‍රෙෂ්ට් ට එරෙහිව චිත්‍රපටය සමග භාවාත්මක බැඳීමක් ඇති කරගැනීමටද  බහුතරයක් සමත්වේ. එය  ත්‍රාසය මෙන්ම කුතුහලයද සපිරි අපරාධ (crime) වර්ගයේ රහස් පරීක්ෂක චිත්‍රපටයක් නොවූ එහෙත් එසේ යයි හැඟෙන චිත්‍රපටයකි. එහි සංකේතාත්මක හැඟවීම්  බොහෝය. බෙර වයන්නා හා වැලේ  වනා ඇති  ඔහුගේ පුතාගේ ඩෙනිම් කලිසම හා කමිසයද එවැනි හැඟවුම්කාරකයන්ය . 

(Heidegger is against the modern tradition of philosophical "aesthetics" because he is for the true "work of art"). හෙයිඩගර් කියනුයේ නියම කලා කෘතියක්  සෞන්දර්යය නිසා අඳුරු වන බවය (eclipsed). නමුත් ඒ  හෛඩගර් නැවතත් පවසන්නේ එසේ නොමැති වීමත් ප්‍රශ්නයක් බවය.  (oxymoron) චිත්‍රපටය මේ දෙපැත්තම ඉතා හොඳින් සමබර කරගෙන ඇති බවක් වැටහේ. 

මා මව රැගෙන  ඉන්දියා වන්දනාවේ  ගිය විටදී  මගේ අහිංසක මව රෙදි කෑලි වල නම් ලියා  පවුලේ අයට සුභ පතමින් එල්ලුවේ මගේ උසුලු  විසුළු මැදය. නමුත් මගේ අහිංසක අම්මා ඒ විහිළු මැද  වුවත් බුද්ධගයා බෝධියේ ඒවා එල්ලුවාය. ඒ ඇගේ භක්තියයි. නමුත් තමන්ගේ  නැති වුනු පුතු සොයන ලෙස කන්නලව්  කර බෝ ගහේ  රෙදි එල්ලන මාතාව ගැන සිනා වෙන්නට අද මට සිත දුන්නේ නැත. ඒ  අහිංසකයන්ට භික්ෂුන් ගේද ඔවුන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටිය යුතු  රජයේද   පිහිටක් නැති කළ බෝ ගස් හා නොපෙනෙන දෙවියන්  හැර වෙනත් සරණක් නැත. 

මෙතැනදී අප  ආතර් ශෝපන්හවර් දෙසට හැරුන හොත්  ඔහු ලියන්නේ මෙසේය. "කලාකරුවා අපට ඔහුගේ දෙනෙත් තුලින් ලෝකය බලන්නට ඉඩ දෙයි. සෑම සම්බන්ධයකම එපිටින් ඇති අත්‍යවශ්‍යම දේ ගැන ඔහු දන්නා බැවින් ඔහුට  ඇති මේ දෙනෙතින්, අපට බලන්නට ඉඩ දීම, මේ අත්පත් කර ගැනීම  කලාවේ තාක්ෂණික පැත්තය."- The World as Will and Representation.

 ඔහු මෙය හඳුන්වන්නේ mimicry යන නමිනි. ඒ කියන්නේ හොඳින් අනුකරණය කිරීමෙන් විනෝදය හෝ උපහාසය  සැපයීමය.  ශෝපන්හවර් ට අනුව කලාකරුවෙකු මූලිකව ඉස්මතුවන්නේ ඔහු හෝ ඇය  අති දක්ෂයෙකු  ( genius) වීම නිසා නිමවන කලාවකින් නොව ඇය හෝ ඔහු ලෝකයේ සාරය (essence) ග්‍රහණය කර ගන්නා නිසාය.  යථාර්තවාදී සිනමාවක් යනු  ප්‍රබන්ධයකි.  ඕනෑම සිදුවීමක් ලිවූ වහාම හෝ නාට්‍යක, චිත්‍රපටයක රඟපෑ වහාම එය ප්‍රබන්ධයක් බවට පත්වෙයි. නමුත් ප්‍රේක්ෂකයාගේ ක්ෂිතිමය අත්දැකීම තුල එය ඇයගේ මනසේ යලි යථාර්තයක් වෙයි. 

ජගත් මනුවර්ණ ගේ කුළුඳුල් සිනමා කෘතිය විසින් ප්‍රේක්ෂකයාගේ මනසේ වැඩෙන යථාර්තය වනාහි  ඔහු හෝ ඇය නිතිපතා අත් දකිනා  දේය . ප්‍රවෘති හෝ සමාජ ජාලා හා අනෙක විධ මාධ්‍ය හරහා රැගෙන එන දේය. එනිසා මේ කෘතිය ශ්‍රී ලංකාවේ එක්තරා කාලයකට සීමා වුවක් නොවන බවට ජගත් මනුවර්ණ ඉදිරිපත් කල මතයට එකඟවෙමි. එය ඊට වඩා උසස් ගෝලීය සත්‍යයක් කර නරඹන්නා රැගෙන යයි.

ඔහුගේ කුළුඳුල් කෘතිය මෙතරම් සාර්ථක අත්දැකීමක් කිරීම ගැන කෘතඥ වෙමි.

- අජිත් ධර්ම 18/02/2024 . 

වලා පටල (penumbra) ගැන අදහසක්

Salvador (film)

අයිස්ලන්ත සංචාරය - 2 - යෝසිෆ් ටිටෝ - වයිකිං තරුණියන්

අයිස්ලන්ත සංචාරය 1

අයිස්ලන්ත සංචාරයේ දෙවෙනි දිනයේ  අපි නැවතී සිටි හෝටලය ළඟින්ම සංචාරක බස් රථයකට ගොඩ වුනෙමු.  මට මතක  හැටියට එහි නම  ගෝල්ඩන් ටුවර්ස් වැනි එකකි. අපේ සංචාරක මග පෙන්වන්නාගැන  අප සිතා සිටියේ ඔහු අයිස්ලන්ත ජාතිකයකු බවයි. නමුත් අපට දැන  ගන්නට ලැබුනේ ඔහු ක්‍රොශියානුවකු බවයි.  මිලියන් ගණනක් අයිස්ලන්තයට සංචාරකයන් පැමිණෙන නිසා ඔවුන්ට  සේවා සපයන්නට අවශ්‍ය තරම් ජනගහනයක් නැත. 

අයිස්ලන්තයේ මුළු ජනගහනය ලක්ෂ හතරක් පමණ වේ.  අපේ බසයේ වැඩිපුර සිටියේ ජර්මන් සංචාරකයන්  වුවද ඔහු කතා කලේ ඉංග්‍රීසියෙනි. ජර්මන් මග පෙන්වන්නන් ඉතා අඩු බවද  ඔහු පැවසීය.  ඒ අතරම ඔහු කීවේ අපූරු කතාවකි. අයිස්ලන්තයේ ජනගහනය ඉතා අඩු නිසාත් බොහෝ අය එකිනෙකාට ඥාතීන් වන නිසාත් ඔවුන්ට කසාද බැඳීම මහත් ප්‍රශ්නයකි. තමන් ආදරය කරන තරුණිය හෝ තරුණයා ඥාතියෙක් දැයි දැන  ගැනීමට මොබයිල් ෆෝන් ඇප් එකක්ද තිබේ.  

දෙවන  ලෝක යුද්ධ  සමයේදී ජර්මන් හමුදා අයිස්ලන්තයට ගොඩ බැස්ස  හොත් බ්‍රිතාන්‍යය හා ඇමෙරිකාව අතර නාවික ගමනගමනයට  බාධා සිදුවිය හැකිව තිබුණි. අයිස්ලන්තය ඇත්තේ නොර්වේ, ග්‍රීන්ලන්තය හා ඇමෙරිකා  එක්සත් ජනපදය අතර නෝර්වේජියන් මුහුද හා අත්ලාන්තික සාගරය අතරය. මුලින් බ්‍රිතාන්‍ය හමුදා ගොඩ බට අතර ඔවුන්ට පසුව අමෙරිකානු හමුදා ඩිවිෂන් එකක්ද  එහි නතර කරන  ලදී. අයිස්ලන්තයට පමණක් නොව  පියකරු අයිස්ලන්ත වයිකිං තරුණියන්ටද ආරක්ෂාව සැපයීම නිසා යුද්ධය අවසන් වන විට බොහෝ ඇමෙරිකානු භටයන් මේ වයිකින් කෙල්ලන් සමග ඇමෙරිකාව බලා ගියහ. අයිස්ලන්ත පිරිමින් තම තරුණ ගැහැණුන්  ඈත ගොවිපල වලට යවමින්, නීති වෙනස් කරමින් මේ  සම්බන්ධතා නැවතීමට උත්සහ කලද ඔවුන් අසමත් විය. අයිස්ලන්තයේ කාන්තා ජනගහනය අඩු විය.  මේ නිසා 1949 අවුරුද්දේ සිට යුද්ධයෙන් පරාජය වී සිටි ජර්මනියේ තරුණ කාන්තාවන් ට අයිස්ලන්තයට ඒමට අරාධනා කරන ලදී.

බොහෝ ජර්මන් කතුන් පැමිණ අයිස්ලන්තයේ ගොවිපල වල රැකියා කලද ඔවුන්ට අයිස්ලන්ත පිරිමින් සමග විවාහය පවත්වා ගැනීම  අසීරු විය. අයිස්ලන්ත පිරිමින්ට  අවශ්‍ය වූයේ ඔවුන් ධිවර රැකියාව හෝ වෙනත් සීමිත රැකියා ප්‍රමාණයක් කරණ විට නිවසට වී ළමයි බලාගෙන, උයාගෙන  සිටින බිරිඳකි. ජර්මානු කාන්තාවන්  බොහොමයක්ජර්මනියේ  රැකියා කල පුරුදු අය වීම නිසා ඔවුන් බෝහෝ දෙනෙකු නැවත ආපසු ජර්මනිය බලා ගොස් තිබේ. මේ නිසා වසර ගණනක් යනතුරු  අයිස්ලන්ත ජනගහනයේ කිසිම  වැඩි වීමක් සිදුව තිබුනේ නැතිලු. 

මේ තත්වය හදිසියේම වෙනස් වුනේ  අනු ගණන්වල අග භාගයේ  සමාජවාදී ලෝකයේ  බිඳ වැටීමත් සමගය. රැකියා සොයා  නැගෙනහිර යුරෝපීය රටවලින් බොහෝ කාන්තාවන්   බටහිරට පැමිණි අතර අයිස්ලන්තයටද  එවැනි කතුන් පැමිණියහ.  අපි එහි සිටින විටද රුසියානු , යුක්රේන , පෝලන්ත භාෂාවලින් කතා කරන්නේ සංචාරක කාන්තාවන් යයි කියා මා සිතුවද ඔහුගේ පැහැදිලි කරීම අනුව ඒ බොහෝ කාන්තාවන් අයිස්ලන්ත ජාතිකයන් සමග විවාහ වී එහි නතර වී සිටින අය වෙති. මේ අනුව අයිස්ලන්තය යන්තම් පරපුර රැකගෙන ඇත.  😆

අපේ ක්‍රොෂියානු සංචාරක මග පෙන්වන්නා ගේ නම යෝසිෆ්ය. යෝසිෆ් ගමනේ යන ගමන් කතාවේදී    යුගෝස්ලාවියාවේ හිටපු ජනාධිපතිවරයා වන ටිටෝ ව  කිහිප වරක්ම මතක් කළේය. ටිටෝ ගේ මුල් නම්ද  යෝසිෆ් ය.  අප කෑමට  බසයෙන් බැස යද්දී මම ජනාධිපති ටිටෝ දුටු බව ඔහුට කීවෙමි. ඔහුට එය අදහාගත නොහැකි විය. ඔහු සමග තවත් ක්‍රොශියානුවන්  කිහිප දෙනෙක් සිටි අතර ඔවුන් යුගෝස්ලාවියාව ගැන අප සමග කතා කළහ. මා ටිටෝ දුටුවේ 1976 නොබැඳි සමුළුවට පැමිණි අවස්ථාවේය. දැන් තිබෙන සිනමන් රිසොර්ට් හෝටලය ඉදිරියේ සෙපෙට්කෝ නමැති (ඒ කාලයේ ලංකා පෙට්රෝල්)   පෙට්රෝල් ෂෙඩ් එක  ළඟ බෝගසක් තිබේ.   ඊට පිටුපස තිබුනේ දැන් හෝටලය තිබෙන තැන තිබුනේ  පාපන්දු පිට්ටනයකි.  ඊට ඉදිරියේ ඇත්තේ කොම්පඤ්ඤ විදිය පොලිසියයි.  ටිටෝ ගේ රථ පෙළපාලිය ගියේ එතැනිනි.  මා  සිටියේ බෝගස අසලය. 

මා 2014 දී "යුගොස්ලාවියාවට බැඳී පෙමට ඉකි බින්ද යුවතියන්" යනුවෙන් ලිපියක් ලීවෙමි. ("පොල්කට්ටෙන් එලියට" පොතේ මේ ලිපිය තිබේ)  ඒ ලිපිය ඒ  දිනවල  දේශපාලන අනාථයන් වශයෙන් සිටි සේම එසමයේ  ජාතිවාදී යුද්ධයකින්  පිඩා විඳින රටවල් තුනක් වූ  සර්බියන්, ක්‍රොශියන් සහ බොස්නියන් කෙල්ලන් තිදෙනෙකු ගේ සමගිය ගැනය. යුගෝස්ලාවියාවේ මාෂල් යෝසිෆ් බ්‍රොස් ටිටෝ ක්‍රොශියානු සුළු ජාතියේ වුවද එහි සමාජවාදී රාජ්‍යයේ දිගු කාලීන ජනාධිපති විය. අවුරුදු තිස්  තුනකට පසුවත් තවමත් යුගෝස්ලාවියා වට ආදරය කරන මිනිසුන් හමුවීම පුදුමයක් නොවේද? යෝසිෆ් එතරම් වයසක අයෙකු නොවේ. ඔවුන් තරුණ වියේ අයයි. නමුත් ඔවුන්ද ටිටෝට හා යුගෝස්ලාවියාව ට ආදරය කරති. බසයට නැග්ග වහාම යෝසිෆ් මා ගැන බසයේ සියල්ලන්ටම පැවසුවේය. ටිටෝ දුටු ශ්‍රී ලංකික සම්භවයක් ඇති බ්‍රිතාන්‍යයේ වෙසෙන්නෙකු හමුවීම පුදුමයක් බව ඔහු කිවේය.

අපි මුලින්ම ගියේ  කෙරිත් නමැති ගිනි කන්දක්  පුපුරා යෑමෙන් හැදුනු ආවාටය බලන්නටය. ඉතා පියකරු තැනක් වූ එහි වැහි වතුර එකතුවී සෑදුනු ස්වභාවික  විල ඉතා නිල් පැහැයෙන්  බැබලුනි.   මේ  පින්තූර ගත්තේ එහිදීය.  එහි  ජලය පානය කළ හැකි තරම් පිරිසිදුය. මෙහිදී ඉතාමත් වැදගත් දැන්වීමක්ද දුටුවෙමි. කිසිවෙකුට එහි ඇති තණකොළ හෝ කිසිම පැළෑටියක් පෑගීම තහනම් ය. එය පවුම් සීයක් පමණ දඩයක් වදින වරදකි. ඔවුන් රටේ ගහකොළ වලට එපමණ ආදරයක් දක්වති. ගහකොළ වල වටිනාකම දැනෙන්නේ ඒවා නැති රටක වැසියන්ටය.  

- අජිත් ධර්ම. 2024-02-04

  යුගොස්ලාවියාවට බැඳී පෙමට ඉකි බින්ද යුවතියන්